Izarren hautsa: zientzia eta beste

2005-09-20

Unibertso geldikorra

Hermann Bondi hil berri zaigu. Berak Fred Hoyle eta Thomas Goldekin batera unibertsoa geldikorraren hipotesia eratu zuen. Hiruen artea Fred Hoyle dateke jendartean ezagunena, nortasunez polemika-zalea izanik, eta zientzia-dibulgazioa ere egiten zuelako komunikabideetan sarri agertzen baitzen. Dena dela, askok bestela uste arren, unibertso geldikorraren teoria ez zen Hoyleren lana soilik izan.
Unibertso geldikorraren teoriak dio unibertsoa denboran zein espazioan aldaketarik gabe irauten duela, alegia, hasierarik eta bukaerarik ez duela. Hipotesi hau kontraesanean dago egun astrofisikari gehienek onartzen duten Leherketa Handiaren teoriarekin. Bidenabar, Fred Hoylek eman zion goitizena. Leherketa Handia hasiera izan zen eta unibertsoa, printzipioz, etengabe hedatzen ari da eta azkenik heriotz termikoa etorriko zaio. Astroak elkarrengadik horrenbeste urrunduko dira non unibertsoaren tenperatura zero absolutura hurbilduko den. Aldaera bat badu ideia horrek. Izan ere, batzuen ustez hedapenak muga bat erdietsiko du eta uzkurtzen hasiko da hasierako egoera iritsi arte eta hortik aurrera.
Ez daukat nik juzkurik eta jakinduriarik esateko zeinek duen arrazoia, baina Leherketa Handiaren aldeko frogak gero eta nabarmenagoak dira, hondoko mikoruhineko erradiazioa dektektatu izana esaterako. Dakigunez oraingoz Big Bangak dakiguna azaltzeko balio du, jakinaren gainean egonik oso gutxi dakigula. Adibidez, unirtsoaren masaren % 5 baino materia arrunta izanik ze ote dira gainerako portzentaia osatzen duten materia eta energia iluna. Etorriko dira berriak!
Alabaina, ospe eta ohore Bondiri! Oker egoteak ez dio bere ekarpenari mailarik kentzen.

posted by Inaki at 8:47 PM